در این مقاله قصد داریم در مورد درمان تیرویید کم کار صحبت کنیم.

در ادامه اپتدا از علت ایجاد این بیماری شروع میکنیم و با توجه به علت به صورت ریشه ای در مورد درمان تیرویید کم کار بحث میکنیم.

مهمترین نکته در درمان تیرویید کم کار ، آگاهی در زمینه علل و مکانیسم ایجاد تیرویید کم کار است .چرا که تنها در این مورد است که میتوان در جهت درمان قطعی اقدام کرد.

اگر در این زمینه سوال ،پیشنهاد و یا تجربه ای دارید حتما در قسمت کامنت ها با ما به اشتراک بگذارید.

علل تیرویید کم کار:

در ادامه، به‌صورت ساختاریافته و علمی، نقش مهمترین عوامل را توضیح می‌دهیم:

اختلالات هورمونی و محور هیپوتالاموس–هیپوفیز–تیروئید:

تیروئید تحت فرمان هورمون TSH از هیپوفیز و TRH از هیپوتالاموس عمل می‌کند.
اختلال در این محور (مثلاً به‌دلیل استرس مزمن، التهاب مغزی، یا تومورهای هیپوفیز) می‌تواند باعث کاهش تحریک تیروئید شود.
همچنین، اختلال در هورمون‌های جنسی (استروژن بالا، تستوسترون پایین) می‌تواند حساسیت گیرنده‌های تیروئیدی را کاهش دهد.

نشتی روده (Leaky Gut) و التهاب سیستمیک:

در نشتی روده، اتصال بین سلول‌های اپیتلیال روده شل می‌شود و مولکول‌های بزرگ (مثل LPS، گلوتن، آنتی‌ژن‌های غذایی) وارد جریان خون می‌شوند.

این مواد باعث فعال شدن سیستم ایمنی و تولید سیتوکین‌های التهابی می‌شوند که می‌توانند به غده تیروئید حمله کنند (مخصوصاً در بیماری هاشیموتو).
التهاب مزمن همچنین باعث اختلال در تبدیل T4 به T3 در بافت‌های محیطی می‌شود.

اختلال در میکروبیوم روده:

میکروبیوم(باکتری های هم زیست روده) سالم نقش مهمی در جذب ید، سلنیوم، آهن و تولید برخی ویتامین‌ها (مثل B12) دارد که برای عملکرد تیروئید حیاتی‌اند.
دیس‌بیوزیس (عدم تعادل باکتریایی) می‌تواند باعث کاهش جذب این مواد و افزایش التهاب شود.
برخی باکتری‌های مفید مثل Lactobacillus reuteri در تنظیم محور هیپوتالاموس–هیپوفیز–تیروئید نقش دارند.

کمبود مواد مغذی کلیدی:

ید: ماده اولیه ساخت هورمون‌های تیروئید
سلنیوم: برای تبدیل T4 به T3 و کاهش التهاب تیروئید آهن: برای تولید TPO (آنزیم ساخت هورمون تیروئید) روی، ویتامین D، B12، منیزیم: برای عملکرد گیرنده‌ها و کاهش التهاب
کمبود این مواد می‌تواند هم تولید هورمون را مختل کند و هم حساسیت سلولی به آن را کاهش دهد.

استرس مزمن و کورتیزول بالا:

کورتیزول بالا باعث کاهش تبدیل T4 به T3 و افزایش تولید rT3 (فرم غیرفعال هورمون تیروئید) می‌شود.
همچنین، کورتیزول می‌تواند گیرنده‌های تیروئیدی را دچار مقاومت کند.
استرس مزمن باعث اختلال در محور هیپوتالاموس–هیپوفیز–آدرنال و در نتیجه اختلال در محور تیروئید می‌شود.

بیماری‌های خودایمنی و ژنتیک:

بیماری هاشیموتو (شایع‌ترین علت کم‌کاری تیروئید) یک بیماری خودایمنی است که اغلب با نشتی روده، دیس‌بیوزیس، و استرس مزمن همراه است.
ژنتیک نقش زمینه‌ای دارد، اما محیط و سبک زندگی تعیین‌کننده‌ی فعال شدن ژن‌هاست

علائم تیرویید کم کار:

علائم تیرویید کم کار (هیپوتیروئیدیسم) معمولاً به‌تدریج ظاهر می‌شوند و ممکن است در ابتدا خفیف باشند، اما با پیشرفت بیماری، نشانه‌ها واضح‌تر می‌شوند.

برخی از شایع‌ترین علائم شامل موارد زیر است:

علائم عمومی:

• خستگی مزمن و ضعف عضلانی
• افزایش حساسیت به سرما (احساس سرمای بیش‌ازحد)
• افزایش وزن بی‌دلیل یا دشواری در کاهش وزن
• خشکی پوست و مو
• ریزش مو
• صورت پف‌آلود (به‌ویژه پف دور چشم)
• یبوست

علائم مرتبط با متابولیسم:

• کاهش ضربان قلب (برادیکاردی)
• فشار خون پایین
• گرفتگی عضلات و درد مفاصل
• افزایش سطح کلسترول خون

علائم روانی و عصبی:

• افسردگی یا اختلالات خلقی
• کاهش تمرکز و حافظه
• کندی در تفکر و گفتار
• احساس خواب‌آلودگی زیاد

علائم زنانگی (در زنان):

• اختلال در قاعدگی (پریودهای سنگیم یا نامنظم)
• ناباروری یا مشکلات باروری
• کاهش میل جنسی

علائم در کودکان و نوزادان:

• تأخیر در رشد و نمو (در نوزادان)
• کوتاهی قد یا تأخیر در بلوغ (در کودکان)
• کاهش عملکرد تحصیلی

علائم شدید (در صورت عدم درمان):

• گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید)
• کاهش شنوایی
• کاهش دمای بدن (هیپوترمی)
• در موارد نادر، کما میکسدم (یک وضعیت تهدیدکننده زندگی)

همینطور که ملاحظه می‌فرمایید بسیاری از علائم بالا در افراد مشترک ان و این به خاطر ریشه ی ایجاد مشکل تیرویید کم کار هست که به عدم تعادل هورمون ها و مشکلات ایمنی برمیگرده که عامل همه این موارد، مشکلات تغذیه ای می‌باشد.

در واقع شما با اصلاح نغذیه نه تنها در درمان تیرویید کم کار بلکه در بسیاری از علائم دیگر نتایج فوق‌العاده ای خواهید داشت.
دوره جامع سلامتی هارمونی هورمون‌ها مرجعی برای درمان ریشه ای این مشکلات هست که به تفصیل در این زمینه و نحوه درمان و رژیم مدنظر توضیح داده شده است.

راهکار درمان تیرویید کم کار:

اگر از مصرف مادام‌العمر لووتیروکسین خسته شده‌اید و هنوز علائمی مثل خستگی، یبوست، مه‌مغزی یا افزایش وزن دارید، بدانید که هیپوتیروئیدی یک مشکل “تیروئیدیِ تنها” نیست!
علت ریشه‌ای در ۹۰% موارد ترکیبی از اختلالات هورمونی، نشتی روده‌(Leaky Gut)، میکروبیوم نامتعادل و التهاب سیستمیک است. در دوره «جامع سلامتی هارمونی هورمون‌ها» ، بر اساس پروتکل‌های علمی پزشکی کاربردی (Functional Medicine)، به این ۴ ستون کلیدی می‌پردازیم:

۱. خاموش کردن آتش خودایمنی (برای هاشیموتو)

۲. بازسازی میکروبیوم روده
لاکتوباسیلوس رامنوسوس GG: کاهش ۴۰% آنتی‌بادی Anti-TPO (مطالعه ۲۰۲۲ در Nutrients)
ساکارومایسس بولاردی: رفع SIBO (رشد بیش‌حد باکتری‌های روده کوچک)
پره‌بیوتیک‌های ایمن

۳. بهینه‌سازی تبدیل هورمون‌های تیروئیدی

۴.تعادل محور HPA (استرس-تیروئید)
آداپتوژن‌های کلیدی
سم‌زدایی استروژن

در نهایت درمان تیرویید کم کار یعنی حل سه ضلع مثلث بیماری:
خودایمنی (با حذف محرک‌ها)
روده (با ترمیم سد مخاطی و میکروبیوم)
هورمون‌ها (با بهینه‌سازی تبدیل و حساسیت سلولی

برای اطلاعات بیشتر به صفحه دوره جامع سلامتی هارمونی هورمون ها مراجه بفرمایید.

مواد غذایی مضر در درمان تیرویید کم کار:

برخی غذاها می‌توانند التهاب را افزایش دهند، جذب داروها را مختل کنند یا حتی عملکرد تیروئید را بیشتر سرکوب نمایند. در اینجا لیست خطرناک‌ترین مواد غذایی برای افراد مبتلا به کم کاری تیروئید، بر اساس تحقیقات علمی و پزشکی کاربردی آورده شده است:

۱. گلوتن (گندم، جو، چاودار)

در بیماری هاشیموتو (شایع‌ترین علت هیپوتیروئیدی)، گلوتن می‌تواند باعث واکنش متقاطع ایمنی شود و آنتی‌بادی‌های ضد تیروئید (Anti-TPO) را افزایش دهد.
التهاب ناشی از گلوتن روده‌نشتی (Leaky Gut) را تشدید می‌کند و جذب هورمون‌های تیروئیدی را کاهش می‌دهد

۲. لبنیات (شیر، پنیر، بستنی)

کازئین (پروتئین شیر) می‌تواند واکنش ایمنی مشابه گلوتن ایجاد کند و التهاب را افزایش دهد.
لاکتوز موجود در شیر در بسیاری از افراد با اختلالات تیروئیدی هضم نشده و باعث نفخ و اختلال گوارشی می‌شود.

۳. سویا و فرآورده‌های آن (سس سویا، توفو، شیر سویا)

سویا حاوی فیتواستروژن‌ها است که می‌توانند آنزیم TPO (مربوط به تولید هورمون تیروئید) را مهار کنند.
جذب ید (ماده معدنی ضروری برای تیروئید) را کاهش می‌دهد.

۴. شکر و شیرین‌کننده‌های مصنوعی

شکر سفید و فروکتوز بالا (مثل شربت ذرت) التهاب روده را افزایش می‌دهد.
مقاومت به انسولین ایجاد می‌کند که با کاهش تبدیل T4 به T3 مرتبط است.

۵. روغن‌های نباتی و چربی‌های ترانس

روغن سویا، کانولا و ذرت حاوی امگا-۶ التهابی هستند که عملکرد تیروئید را مختل می‌کنند.
چربی‌های ترانس (در فست‌فودها) باعث کاهش حساسیت گیرنده‌های هورمون تیروئید می‌شوند.

۶. سبزیجات گواتروژنیک (خام)

کلم، بروکلی، گل‌کلم، کلم بروکسل، شلغم (در صورت مصرف خام و زیاد).
حاوی گواتروژن‌ها هستند که می‌توانند جذب ید را مختل کنند.
نکته: پختن این سبزیجات فعالیت گواتروژن‌ها را کاهش می‌دهد.

۷. کافئین زیاد (قهوه، چای سیاه، نوشابه)

کافئین جذب لووتیروکسین (داروی تیروئید)را تا ۳۰% کاهش می‌دهد.
باعث افزایش کورتیزول (استرس) می‌شود که تبدیل T4 به T3 را مختل می‌کند.
قهوه را حداقل ۱ ساعت بعد از مصرف داروی تیروئید بنوشید.

حذف این ۷ گروه غذایی مضر می‌تواند به بهبود التهاب، جذب دارو، تعادل هورمونی و عملکرد تیروئید کمک شایانی کند. برای درمان تیرویید کم کار پیشنهاد می‌کنیم در دوره « جامع سلامتی هارمونی هورمون‌ها» ثبت‌نام کنید تا با برنامه غذایی دقیق و پروتکل‌های علمی، تیروئید خود را به حالت طبیعی بازگردانید.

مواد غذایی مفید در تیرویید کم کار:

۱. غذاهای غنی از ید (برای ساخت هورمون‌های تیروئید)

ید ماده معدنی ضروری برای تولید هورمون‌های تیروئید (T₃ و T₄) است.
منابع ید:
جلبک دریایی (کلپ، نوری، واکامه)
ماهی‌های آب‌شور (ماهی کاد، تن، ساردین)
نمک یددار (به میزان متعادل)
تخم‌مرغ محلی
نکته: در هاشیموتو، ید زیاد ممکن است التهاب را افزایش دهد. قبل از مصرف مکمل ید با پزشک مشورت کنید.

۲. سلنیوم (برای تبدیل T₄ به T₃ و کاهش آنتی‌بادی‌ها)

سلنیوم برای فعالیت آنزیم ۵’-دئودیناز (تبدیل T₄ به T₃) ضروری است.
مطالعات نشان می‌دهد که سلنیوم می‌تواند آنتی‌بادی‌های ضد تیروئید (Anti-TPO) را کاهش دهد.

منابع سلنیوم:
مغز برزیلی (فقط ۲ عدد در روز کافی است!)
ماهی تن، ساردین و میگو
تخم‌مرغ و مرغ محلی
قارچ و اسفناج

۳. روی یا زینک (برای بهبود حساسیت به هورمون‌های تیروئید)

روی به حساسیت گیرنده‌های هورمون تیروئیدکمک می‌کند.
کمبود روی می‌تواند باعث کاهش T₃ فعال شود.
منابع زینک:
صدف خوراکی (بالاترین منبع روی)
گوشت گاو تغذیه‌شده با علف
دانه کدوتنبل و کنجد
عدس و نخود

۴. امگا-۳ (کاهش التهاب و بهبود عملکرد تیروئید)

امگا-۳ التهاب ناشی از هاشیموتو را کاهش می‌دهد.
به تعادل سیستم ایمنی و بهبود ساخت هورمون‌ها کمک می‌کند.

منابع امگا ۳:
ماهی سالمون وحشی
ساردین و ماهی خال‌خالی
دانه چیا و تخم کتان (آسیاب‌شده)
گردو

۵. پروتئین باکیفیت (برای ساخت هورمون‌ها و انرژی)

تیروزین (اسید آمینه موجود در پروتئین) برای ساخت هورمون‌های تیروئید ضروری است.
کمبود پروتئین می‌تواند باعث خستگی و کاهش متابولیسم شود.
منابع تیروزین:
گوشت قرمز حیوان تغذیه‌شده با علف
ماهی و غذاهای دریایی
تخم‌مرغ محلی (زرده مهم است!)
عدس و لوبیا (برای گیاهخواران)

۶. ویتامین‌های گروه B (به ویژه B۱۲ و فولات)

کمبود B۱۲ در افراد با تیروئید کم‌کار شایع است و باعث خستگی و مه‌مغزی می‌شود.
فولات (B۹) به فعال‌سازی ژن‌های مرتبط با تیروئید کمک می‌کند.
منابع ویتامین های گروه B:
جگر گوسفند (غنی از B۱۲)
ماهی و تخم‌مرغ
سبزیجات برگ‌دار تیره (اسفناج، کلم‌پیچ)
حبوبات (عدس، نخود)

۷. آنتی‌اکسیدان‌ها (مبارزه با التهاب در هاشیموتو)

التهاب ناشی از استرس اکسیداتیو می‌تواند تخریب تیروئید را تسریع کند.
منابع آنتی اکسیدان:
توت‌ها (زغال‌اخته، تمشک، بلوبری)
زردچوبه (کورکومین)
چای سبز (به میزان متعادل)
سبزیجات رنگی (فلفل دلمه‌ای، هویج)

رعایت این نکات قطعا میتواند در بهبود علائم کم کاری تیروئید به شما کمک کند.
جهت اطلاعات بیشتر میتواند از طریق راه های ارتباطی ما با پشتیبان ها در تماس باشد.