در این مقاله قصد داریم در مورد رژیم لاغری کتوژنیک صحبت کنیم و بر اساس مقالات روز دنیا و نیاز شما توضیح کاملی در این مورد بدهیم.

رژیم کتوژنیک یکی از معروف ترین رژیم هایی هست که امروزه در موردش بحث میشود و البته برداشت های اشتباهی هم در موردش وجود داره که باید مواظب باشیم.
اگر در مورد رژیم لاغری کتوژنیک سوال ،پیشنهاد و یا تجربه ای دارید حتما در قسمت کامنت های این صفحه با ما به اشتراک بگذارید.

رژیم لاغری کتوژنیک چیست؟

رژیم لاغری کتوژنیک که اغلب به اختصار “کِتو” نامیده می‌شود، یک الگوی غذایی است که بر مصرف مقادیر بسیار کم کربوهیدرات، مقادیر متوسط پروتئین و مقادیر بالا چربی تمرکز دارد.

هدف اصلی این رژیم وادار کردن بدن به ورود به یک وضعیت متابولیکی به نام کتوزیس (Ketosis) است. در حالت عادی، بدن از گلوکز (که از کربوهیدرات‌ها به دست می‌آید) به عنوان منبع اصلی انرژی استفاده می‌کند، اما در رژیم کتوژنیک، با محدود کردن شدید کربوهیدرات‌ها، ذخایر گلوکز بدن تمام می‌شود و کبد شروع به تجزیه چربی‌ها می‌کند تا ترکیباتی به نام اجسام کتونی تولید نماید؛ این اجسام کتونی سپس به عنوان سوخت جایگزین برای تأمین انرژی مغز و عضلات استفاده می‌شوند.

به طور کلی، توزیع درشت‌مغذی‌ها در رژیم کتوژنیک به این صورت است که تقریباً ۷۰ تا ۸۰ درصد کالری از چربی‌ها، ۱۰ تا ۲۰ درصد از پروتئین و تنها ۵ تا ۱۰ درصد از کربوهیدرات‌ها تأمین می‌شود، که این میزان کربوهیدرات معمولاً به کمتر از ۵۰ گرم( ۲۰ گرم در بعضی منابع) در روز محدود می‌گردد.

این تغییر شدید در سوخت اصلی بدن، یعنی حرکت از سوزاندن قند به سوزاندن چربی، مکانیسم اصلی است که رژیم کتو را برای کاهش وزن مؤثر می‌سازد.

برای اجرای رژیم کتو، شما باید از مصرف منابع غنی کربوهیدرات مانند نان، ماکارونی، برنج، غلات، شکر، نوشیدنی‌های شیرین، حبوبات و اکثر میوه‌ها اجتناب کنید. در عوض، باید روی مصرف غذاهای پرچرب و دارای پروتئین متعادل تمرکز کنید.

این غذاها شامل گوشت، مرغ، ماهی‌های چرب (مانند سالمون)، تخم‌مرغ، لبنیات پرچرب (مانند کره، پنیر و خامه)، روغن‌های گیاهی سالم (مانند روغن زیتون و روغن آووکادو)، آووکادو، مغزها و دانه‌ها، و مقادیر زیادی از سبزیجات غیرنشاسته‌ای (مانند سبزیجات برگ‌دار، کلم بروکلی و گل کلم) هستند.
دقت داشته باشید که به دلیل ماهیت محدودکننده رژیم لاغری کتوژنیک و احتمال کمبود ریزمغذی‌ها در طولانی‌مدت، توصیه منابع معتبر و آکادمی مستررژیم این است که قبل از شروع این رژیم حتماً با یک متخصص سلامت یا تغذیه مشورت شود.

نمونه رژیم لاغری کتوژنیک رایگان:

در رژیم لاغری کتوژنیک، هدف این است که مصرف کربوهیدرات را به شدت کاهش دهید (معمولاً زیر ۵۰ گرم در روز) و چربی‌های سالم را جایگزین کنید تا بدن وارد حالت کتوز (استفاده از چربی به عنوان سوخت اصلی) شود.
این یک نمونه رایگان و پیشنهادی سه روزه با تمرکز بر غذاهای در دسترس در ایران است.

نمونه رژیم لاغری کتوژنیک سه روزه ایرانی:

روز اول

صبحانه:
۲ عدد تخم‌مرغ نیمرو که با کره یا روغن زیتون فراوان پخته شده است.
چند برش خیارشور و کمی سبزی خوردن (مانند ریحان و تره).
نوشیدنی: یک فنجان چای یا قهوه بدون قند.

میان‌وعده (اختیاری):
یک مشت کوچک از مغزهای مجاز کتو (مانند بادام یا تخمه کدو).
ناهار:
کباب کوبیده یا چنجه (بدون نان و برنج).
یک کاسه بزرگ سالاد کاهو و خیار با سس بر پایه روغن زیتون و آبلیمو.

شام:
ماهی کبابی یا ماهی تن بدون روغن که با روغن زیتون تقویت شده باشد.
همراه با کلم بروکلی یا گل کلم بخارپز شده با کمی کره.

روز دوم

صبحانه:
املت پنیر و سبزیجات: ۲ عدد تخم‌مرغ با مقداری پنیر تبریز پرچرب (یا پنیر خامه‌ای) و سبزیجاتی مانند اسفناج یا فلفل دلمه‌ای که در کره پخته شده‌اند.

میان‌وعده (اختیاری):
چند برش آووکادو (در صورت در دسترس بودن) یا یک کاسه کوچک ماست یونانی پرچرب (کم کربوهیدرات).

ناهار:
خوراک مرغ: ران یا سینه مرغ گریل شده یا آب‌پز که در کره یا روغن زیتون فراوان پخته شده است.
همراه با قارچ تفت داده شده و فلفل دلمه‌ای.

شام:
تن ماهی (روغن آن را دور نریزید) یا یک تکه گوشت قرمز چرخ‌کرده تفت داده شده.
همراه با کاهو و خیارشور.

روز سوم

صبحانه:
پنیر و گردو: ۲ قوطی کبریت پنیر لیقوان یا پنیر خامه‌ای پرچرب همراه با ۶ عدد مغز گردو و چند عدد زیتون سبز یا سیاه.
نوشیدنی: چای با کمی خامه (اختیاری).

میان‌وعده (اختیاری):
یک تکه کوچک شکلات تلخ بالای ۸۵ درصد یا یک مشت کوچک تخمه آفتابگردان خام.

ناهار:
جوجه کباب یا کباب برگ (بدون نان و برنج).
سبزی خوردن و گوجه‌فرنگی کبابی (به مقدار کم).

شام:
خوراک بادمجان و گوشت چرخ‌کرده (کتویی): بادمجان‌های سرخ شده در روغن زیتون یا کره، همراه با گوشت چرخ‌کرده تفت داده شده و ادویه‌جات. (بدون کشک و رب گوجه‌فرنگی زیاد)

توصیه‌های مهم برای رعایت رژیم لاغری کتوژنیک:

آب و نمک:

روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید و برای تأمین الکترولیت‌ها، کمی نمک صورتی یا دریایی به آب یا غذاهای خود اضافه کنید.

غذاهای ممنوع:

در تمام این سه روز، مصرف نان، برنج، ماکارونی، سیب‌زمینی، شکر، عسل و میوه‌های شیرین کاملاً ممنوع است.

پروتئین و چربی:

تمرکز اصلی شما باید بر مصرف چربی‌های سالم و پروتئین کافی باشد تا احساس سیری کنید و بدن وارد حالت کتوز شود.

آیا رژیم کتوژنیک خوب است؟

رژیم لاغری کتوژنیک در موارد خاصی می‌تواند بسیار مفید باشد، اما محدودیت‌ها و عوارض جانبی خاص خود را دارد و برای همه افراد مناسب نیست.
برای اینکه بتوانید تصمیم بگیرید، لازم است مزایا و معایب اصلی آن را در نظر بگیرید. بر اساس منابع معتبر، مهمترین نکات را در پایین آورده ایم :

مزایای بالقوه رژیم کتوژنیک:

کاهش وزن سریع و مؤثر:

یکی از شناخته‌شده‌ترین دلایل محبوبیت کتو، توانایی آن در کاهش وزن سریع، به‌ویژه در کوتاه‌مدت است. این امر به دلیل کاهش اشتها (ناشی از مصرف بالای چربی و پروتئین)، و همچنین استفاده مستقیم بدن از چربی‌ها (کتوز) به عنوان سوخت است.

کنترل قند خون و دیابت نوع ۲:

با کاهش شدید مصرف کربوهیدرات، نوسانات قند خون به شدت کاهش می‌یابد و می‌تواند به بهبود حساسیت به انسولین و مدیریت بهتر دیابت نوع ۲ کمک کند.

کاربرد درمانی:

این رژیم در اصل برای درمان صرع‌های مقاوم به درمان در کودکان طراحی شده است و همچنان در این زمینه و همچنین در بررسی‌های اولیه برای برخی بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر، پارکینسون و برخی سرطان‌ها، مورد توجه قرار دارد.

افزایش تمرکز ذهنی:

برخی افراد گزارش می‌کنند که استفاده از کتون‌ها به عنوان منبع انرژی مغز، باعث افزایش وضوح و تمرکز ذهنی می‌شود.

اما در کل این سوال دو جواب دارد؟

بله، اگر زیر نظر متخصص باشید، هدف مشخصی (مانند کاهش وزن سریع یا مدیریت دیابت نوع ۲) داشته باشید و فقط برای یک دوره زمانی محدود آن را دنبال کنید.
خیر، اگر به دنبال یک سبک زندگی غذایی پایدار و طولانی‌مدت هستید، یا اگر مبتلا به بیماری‌هایی مانند مشکلات کلیوی، پانکراتیت، برخی بیماری‌های کبدی، یا اختلالات متابولیک هستید.

بله، رژیم کتوژنیک می‌تواند برای بسیاری از افراد، به‌خصوص اگر طولانی‌مدت و بدون نظارت متخصص دنبال شود، ضررها و عوارضی به دنبال داشته باشد.

آیا رژیم کتوژنیک ضرر دارد؟

الف) عوارض کوتاه‌مدت (آنفولانزای کتو)

این عوارض معمولاً در روزهای اول تا چند هفته پس از شروع رژیم، زمانی که بدن در حال تطبیق دادن خود با استفاده از چربی به عنوان منبع اصلی انرژی است، رخ می‌دهند. این علائم معمولاً موقتی هستند اما می‌توانند بسیار ناخوشایند باشند:

خستگی شدید و بی‌حالی:

کاهش ناگهانی کربوهیدرات می‌تواند منجر به افت انرژی و عملکرد ضعیف ذهنی و فیزیکی شود.

سردرد و سرگیجه:

سردرد و سرگیجه

مشکلات گوارشی:

یبوست (شایع‌ترین عارضه به دلیل کمبود فیبر) یا اسهال.

بوی بد دهان:

به دلیل تولید کتون “استون” که از طریق تنفس دفع می‌شود.

کم‌آبی بدن و عدم تعادل الکترولیت‌ها:

چون کتوژنیک یک رژیم ادرارآور است و باعث دفع آب و نمک زیاد می‌شود.

ب) خطرات و عوارض بلندمدت

این خطرات جدی‌تر هستند و به همین دلیل انجام رژیم کتوژنیک بدون مشورت پزشکی به شدت توصیه نمی‌شود.

مشکلات کلیوی (سنگ کلیه):

افزایش مصرف پروتئین و تغییرات در تعادل املاح بدن در برخی افراد، به‌ویژه کسانی که سابقه این بیماری را دارند، خطر تشکیل سنگ کلیه را بالا می‌برد.

کمبود مواد مغذی:

با حذف کامل گروه‌های غذایی مهمی مانند میوه‌ها، غلات کامل و سبزیجات نشاسته‌ای، بدن دچار کمبود ویتامین‌ها (مانند ویتامین‌های B و C)، مواد معدنی و فیبر می‌شود که می‌تواند عوارضی چون ریزش مو یا تضعیف سیستم ایمنی داشته باشد.

افزایش کلسترول بد (LDL):

در صورت تمرکز بیش از حد بر چربی‌های اشباع (مانند گوشت‌های پرچرب فرآوری شده و کره فراوان)، سطح کلسترول بد خون ممکن است بالا برود که خطر بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد.

مشکلات کبدی:

رژیم کتوژنیک بار کاری کبد را افزایش می‌دهد (برای تبدیل چربی به کتون). افرادی که سابقه مشکلات کبدی یا کبد چرب دارند باید با احتیاط بسیار بالا عمل کنند.

تأثیر بر سلامت استخوان:

برخی تحقیقات نشان داده‌اند که در طولانی‌مدت، این رژیم ممکن است باعث کاهش تراکم مواد معدنی استخوان شود.

رژیم لاغری کتوژنیک یک ابزار قوی است که می‌تواند نتایج چشمگیری در کوتاه‌مدت (مانند کاهش وزن سریع یا بهبود دیابت نوع ۲) داشته باشد. با این حال، به دلیل محدودیت‌های شدید و خطرات بلندمدت، هرگز نباید بدون اطلاعات کافی و نظارت و آزمایشات آن را شروع کنید.

آیا رژیم کتوژنیک برای کبد مضر است؟

رژیم لاغری کتوژنیک برای کبد می‌تواند دو وجه متفاوت داشته باشد؛ در حالی که تحقیقات نشان می‌دهند این رژیم در دوره‌های کوتاه مدت و تحت نظارت متخصص می‌تواند برای بهبود کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) مفید باشد، زیرا با کاهش شدید کربوهیدرات‌ها مقاومت به انسولین را بهبود داده و چربی‌سوزی کبد را تحریک می‌کند، اما همین رژیم در صورت طولانی شدن یا عدم برنامه‌ریزی صحیح می‌تواند مضر باشد، به خصوص اگر فرد از قبل به بیماری‌های جدی کبدی مبتلا باشد، زیرا حجم بالای چربی بار کاری کبد را افزایش می‌دهد؛ همچنین اگر تمرکز رژیم بر چربی‌های ناسالم باشد، می‌تواند کلسترول خون را افزایش داده و در بلندمدت برای سلامت متابولیک و کبدی زیان‌آور باشد، بنابراین توصیه اکید این است که قبل از شروع یا ادامه کتوژنیک، حتماً با یک پزشک خود مشورت کنید تا از ایمن بودن آن برای وضعیت خاص کبد خود مطمئن شوید.

آیا رژیم کتوژنیک باعث ریزش مو میشود؟

بله، ریزش مو یکی از عوارض جانبی رایج و شناخته‌شده رژیم کتوژنیک است که بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند.

این اتفاق معمولاً موقتی است و دلایل اصلی آن به جای خود رژیم کتوژنیک، بیشتر به نحوه اجرای آن و تغییرات ناگهانی در بدن برمی‌گردد. عمده‌ترین دلایل ریزش مو در رژیم لاغری کتوژنیک شامل موارد زیر است:

شوک به بدن و استرس فیزیکی:

تغییر شدید در الگوی غذایی و وارد شدن بدن به حالت کتوز، یک استرس فیزیکی بزرگ محسوب می‌شود که می‌تواند چرخه طبیعی رشد مو را مختل کرده و باعث شود فولیکول‌ها به فاز استراحت (تلوژن) وارد شوند و پس از ۲ تا ۶ ماه، ریزش موقت آغاز شود.

کاهش سریع وزن:

لاغری شدید و ناگهانی، صرف نظر از نوع رژیم، اغلب با ریزش مو همراه است، زیرا بدن انرژی خود را صرف عملکردهای حیاتی‌تر می‌کند تا رشد مو.

کمبود کالری و پروتئین:

اگر در رژیم کتوژنیک کالری و مخصوصا پروتئین کافی دریافت نشود، بدن با کمبود مواد مغذی حیاتی برای رشد و سلامت مو (مانند بیوتین، آهن، روی و اسیدهای چرب امگا ۳) مواجه می‌شود که مستقیماً به ریزش مو منجر می‌شود.

نکته مهم:

این نوع ریزش مو معمولاً موقت است و پس از تثبیت وزن و عادت کردن بدن به رژیم، یا با بازگشت تدریجی به رژیم غذایی متعادل، رشد موها به حالت طبیعی باز می‌گردد.

برای به حداقل رساندن این عارضه، باید از دریافت کافی کالری و پروتئین، تأمین ریزمغذی‌ها و کاهش سرعت کاهش وزن اطمینان حاصل کرد.

آیا رژیم کتوژنیک برای کبد چرب مفید است؟

بر اساس یافته‌های علمی معتبر، رژیم کتوژنیک برای درمان و بهبود کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) می‌تواند بسیار مفید و مؤثر باشد؛ دلیل اصلی این اثربخشی آن است که کبد چرب اغلب به دلیل مقاومت به انسولین و مصرف زیاد کربوهیدرات‌ها (به ویژه قندها) ایجاد می‌شود، و رژیم کتوژنیک با حذف کربوهیدرات‌ها، بدن را به سرعت وارد حالت کتوز کرده که در این حالت، بدن به جای سوزاندن گلوکز، از چربی‌ها به عنوان سوخت اصلی استفاده می‌کند و این فرآیند باعث کاهش چشمگیر چربی انباشته‌شده در سلول‌های کبد و بهبود حساسیت به انسولین می‌شود؛

علاوه بر این، کاهش وزن سریعی که رژیم لاغری کتوژنیک ایجاد می‌کند نیز مستقیماً به کاهش چربی کبد کمک می‌کند، اما این نکته حیاتی است که اثربخشی و ایمنی رژیم کتوژنیک برای کبد چرب به شدت به اجرای صحیح و نظارت تخصصی وابسته است و نباید به صورت خودسرانه و بلندمدت، به خصوص با چربی‌های ناسالم، دنبال شود تا از عوارض جانبی احتمالی جلوگیری شود.

آیا سویا در رژیم کتوژنیک مجاز است؟

به طور متوسط، ۱۰۰ گرم سویا (خشک/فرآوری شده برای پخت) می‌تواند حاوی ۱۰ تا ۱۵ گرم کربوهیدرات باشد که بخشی از آن فیبر است.اگر ۱۰۰ گرم سویا ۳۰ گرم کربوهیدرات کل و ۹ گرم فیبر داشته باشد، کربوهیدرات خالص آن حدود ۲۱ گرم است (این عدد برای ۱۰۰ گرم ماده خشک است که مقدار زیادی محسوب می‌شود).
اگر رژیم کتوژنیک سختگیرانه دارید، سویا ماکارونی (پروتئین بافت‌دار) یک گزینه ایده‌آل و مجاز کامل محسوب نمی‌شود و باید با احتیاط فراوان و در مقادیر بسیار کم استفاده شود. معمولاً توصیه می‌شود منابع پروتئینی با کربوهیدرات خالص صفر یا نزدیک به صفر مانند گوشت، مرغ، ماهی و تخم‌مرغ را جایگزین کنید.

آیا کره بادام زمینی در رژیم کتوژنیک مجاز است؟

کره بادام زمینی در رژیم لاغری کتوژنیک مجاز است، اما با محدودیت‌ها و شرایط بسیار مهم:
کلید اصلی مجاز بودن آن، انتخاب نوع صحیح و کنترل اندازه وعده است.

باید کاملاً “بدون شکر افزوده” باشد. (Unsweetened):

متأسفانه، بسیاری از کره‌های بادام زمینی تجاری حاوی مقدار زیادی شکر، عسل یا شربت‌های دیگر هستند که کربوهیدرات آن را به شدت افزایش می‌دهد و آن را برای رژیم کتو نامناسب می‌کند.

شما باید فقط از کره بادام زمینی استفاده کنید که در مواد تشکیل‌دهنده آن، فقط بادام زمینی و شاید کمی نمک یا روغن بادام زمینی تفت داده شده باشد.
همچنین، از مصرف کره‌های بادام زمینی با برچسب “کم چرب” (Low-Fat) خودداری کنید، زیرا معمولاً چربی حذف شده با شکر بیشتری جایگزین می‌شود.

باید در حد اعتدال مصرف شود (کنترل وعده):

حتی نوع خالص و بدون شکر کره بادام زمینی نیز حاوی مقداری کربوهیدرات خالص است (زیرا بادام زمینی یک حبوبات است، نه یک آجیل واقعی).
به طور معمول، ۲ قاشق غذاخوری (حدود ۳۲ گرم) کره بادام زمینی خالص حدود ۵ تا ۷ گرم کربوهیدرات خالص دارد.
از آنجایی که هدف شما محدود کردن کربوهیدرات روزانه به ۲۰ تا ۵۰ گرم است، مصرف بیش از حد کره بادام زمینی می‌تواند به راحتی شما را از حالت کتوز خارج کند.

نکات مهم:

بررسی برچسب: همیشه به بخش “مواد تشکیل‌دهنده” و “جدول ارزش غذایی” نگاه کنید. هرگونه شکر، عسل، ملاس یا روغن‌های گیاهی با کیفیت پایین (مثل روغن کانولا یا سویا) را رد کنید.

نوع مجاز: بهترین گزینه، کره بادام زمینی ۱۰۰٪ طبیعی و خالص (Peanut Butter 100% Natural/Pure) است.

آیا هویج در رژیم کتوژنیک مجاز است؟

بله، اما باید به شدت محدود شود.
هویج یک سبزیجات ریشه‌ای است و نسبت به سبزیجات برگی (مثل اسفناج و کاهو) کربوهیدرات خالص بیشتری دارد.

مقدار تقریبی: یک هویج متوسط (حدود ۶۰ گرم) تقریباً ۴ گرم کربوهیدرات خالص دارد.

نکته کلیدی: اگر مقدار کمی (مثلاً چند حلقه) برای طعم‌دهی یا تزئین استفاده کنید، مشکلی نیست. اما مصرف زیاد یا آب هویج می‌تواند شما را از کتوز خارج کند.
بهتر است سبزیجات کم‌کربوهیدرات‌تر مانند کلم بروکلی، گل کلم، اسفناج، کدو سبز، یا کرفس را جایگزین کنید.

آیا توت خشک در رژیم کتوژنیک مجاز است؟

خیر، توت خشک (مانند اکثر میوه‌های خشک) به طور کلی در رژیم کتوژنیک مجاز نیست.
فرآیند خشک کردن، آب میوه را حذف می‌کند و باعث می‌شود که قند و کربوهیدرات در حجم کم، بسیار غلیظ شوند.

یک مشت کوچک توت خشک می‌تواند به راحتی حدود ۱۵ تا ۲۰ گرم کربوهیدرات خالص داشته باشد که بخش بزرگی از سهمیه روزانه کتو (۲۰ تا ۵۰ گرم) را پر می‌کند.
اگر هوس توت دارید، از توت‌های تازه با کربوهیدرات کم استفاده کنید:
توت فرنگی تازه (Strawberry)
تمشک تازه (Raspberry)
شاه توت تازه (Blackberry)
این موارد را نیز باید در حد اعتدال مصرف کنید.

رژیم کتوژنیک برای چه افرادی مناسب نیست؟

رژیم لاغری کتوژنیک یک رژیم غذایی بسیار محدود کننده است و برای همه افراد مناسب نیست. به دلیل ماهیت این رژیم (کم کربوهیدرات و پرچرب)، در برخی شرایط و بیماری‌ها می‌تواند خطرناک یا مضر باشد.

مهم‌ترین گروه‌هایی که نباید رژیم کتوژنیک بگیرند یا باید با احتیاط شدید اقدام کنند عبارتند از:

افراد با مشکلات کبدی و کلیوی:

بیماری‌های کبدی:

کبد نقش حیاتی در متابولیسم چربی‌ها و تولید کتون‌ها دارد. در افراد مبتلا به مشکلات کبدی، این رژیم می‌تواند فشار بیشتری بر کبد وارد کند.

بیماری‌های کلیوی و سابقه سنگ کلیه:

مصرف بالای پروتئین (که معمولاً در کتو افزایش می‌یابد) ممکن است برای کلیه‌ها مشکل‌ساز باشد و خطر سنگ کلیه را افزایش دهد.

بیماران دیابتی (به ویژه نوع 1):

این رژیم به دلیل احتمال بروز یک وضعیت خطرناک به نام کتو اسیدوز دیابتی (DKA)، به‌خصوص برای دیابتی‌های نوع ۱ و افرادی که انسولین مصرف می‌کنند، بسیار خطرناک است و باید فقط تحت نظارت دقیق پزشکی انجام شود.
افراد دارای مشکلات پانکراس (لوزالمعده):
مانند التهاب پانکراس (پانکراتیت).

زنان باردار و شیرده:

رژیم‌های محدودکننده مانند کتوژنیک به دلیل تأثیرات احتمالی بر رشد جنین یا نوزاد، توصیه نمی‌شوند.

افراد دارای اختلالات سوخت و ساز خاص:

افرادی که دارای اختلالات نادر در متابولیسم چربی هستند (مانند کمبود کارنیتین یا اختلالات بتا اکسیداسیون).

افراد با سابقه اختلالات خوردن:

این رژیم به دلیل محدودیت‌های زیاد می‌تواند باعث تشدید الگوهای ناسالم غذایی شود.

افراد با فشار خون پایین:

رژیم کتوژنیک می‌تواند باعث افت بیشتر فشار خون شود.

افراد با کم‌کاری تیروئید:

در برخی موارد، رژیم‌های بسیار کم کربوهیدرات ممکن است بر عملکرد تیروئید تأثیر بگذارند.

با رژیم کتوژنیک چقدر کم میکنیم؟

میزان کاهش وزن در رژیم لاغری کتوژنیک برای هر فردی متفاوت است و به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما می‌توان یک الگوی کلی را بر اساس تجربه افراد و مطالعات بیان کرد:

۱. کاهش وزن اولیه (سریع)

در هفته‌های اول رژیم کتوژنیک، معمولاً کاهش وزن سریع و چشمگیری مشاهده می‌شود که عمدتاً به دلیل کاهش ذخایر آب بدن است، نه لزوماً چربی.

وقتی مصرف کربوهیدرات بسیار محدود می‌شود، بدن ذخایر گلیکوژن (شکل ذخیره‌ای کربوهیدرات در کبد و عضلات) را می‌سوزاند.

گلیکوژن به مقدار زیادی آب متصل است. بنابراین، با سوختن گلیکوژن، این آب نیز دفع می‌شود.

میزان تقریبی: در این فاز ممکن است افراد بین ۱ تا ۴ کیلوگرم (یا بیشتر، بسته به وزن اولیه) حتی در هفته وزن کم کنند.

۲. کاهش وزن بلندمدت (تدریجی)

پس از عبور از فاز اولیه و ورود بدن به حالت کتوز (چربی‌سوزی)، کاهش وزن پایدارتر و تدریجی‌تر می‌شود. این کاهش وزن، چربی واقعی بدن است.

میزان تقریبی کاهش وزن ماهانه:

در صورت رعایت دقیق رژیم و ایجاد کسری کالری، بسیاری از افراد در ماه اول (که شامل فاز سریع اولیه نیز می‌شود) ممکن است به طور متوسط بین ۴.۵ تا ۸ کیلوگرم وزن کم کنند.

در ماه‌های بعدی، معمولاً سرعت کاهش وزن کمی کندتر شده و به طور استاندارد می‌تواند بین نیم تا ۱.۵ کیلوگرم در هفته (تقریباً ۲ تا ۶ کیلوگرم در ماه) باشد، البته این مقدار می‌تواند بسیار متغیر باشد.

عوامل مؤثر بر کاهش وزن:

مقدار دقیق کاهش وزن به شدت تحت تأثیر این عوامل است:

وزن اولیه:

افرادی که وزن بیشتری دارند، معمولاً در ابتدای رژیم کاهش وزن بیشتری را تجربه می‌کنند.

رعایت رژیم:

پایبندی دقیق به محدودیت کربوهیدرات (معمولاً زیر ۲۰ تا ۵۰ گرم در روز) برای حفظ وضعیت کتوز حیاتی است. عدم رعایت، باعث خروج از کتوز و توقف کاهش وزن می‌شود.

کسری کالری:

رژیم لاغری کتوژنیک نیز مانند سایر رژیم‌ها، در نهایت به کسری کالری نیاز دارد. اگرچه چربی‌ها و پروتئین‌ها باعث سیری بیشتر می‌شوند، اما مصرف بیش از حد کالری (حتی از منابع مجاز کتو) می‌تواند کاهش وزن را متوقف کند.

سطح فعالیت بدنی:

ورزش کردن به افزایش چربی‌سوزی و حفظ توده عضلانی کمک می‌کند.

متابولیسم و وضعیت سلامتی فرد:

سن، جنسیت، هورمون‌ها و متابولیسم پایه هر فرد، سرعت کاهش وزن را تعیین می‌کند.

مهم است که به جای تمرکز صرف بر وزن ترازو، به کاهش چربی بدن و بهبود سلامتی فکر کنید.

منابع:

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39097343/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25402637/

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10051868/